- 1 min read

มองญี่ปุ่นผ่านตุ๊กตา 2

ตุ๊กตาญี่ปุ่นเป็นมากกว่าของเล่นสำหรับเด็ก

จาก บล็อกที่แล้ว เราเรียนรู้และมองญี่ปุ่นผ่านตุ๊กตาไปสามแบบ สามสไตล์ คือ ตุ๊กตาโคะเคะชิ (Kokeshi), ตุ๊กตาฮินะ (hina) และ ตุ๊กตาฮินะ (hina) บล็อกนี้ฉันขอนำตุ๊กตาญี่ปุ่นอีกสามแบบมาให้ชมกัน ตุ๊กตาทั้งสามแบบเป็นตุ๊กตาแบบเรียบๆ ง่ายๆ แต่ก็น่ารักไม่แพ้ตุ๊กตาอื่นๆ อีกทั้งยังเป็นตุ๊กตาที่บ่งบอกถึงนิสัยใจคอของคนญี่ปุ่นได้เป็นอย่างดี ..เรียบง่าย น่ารัก เป็นมิตร และใจดี

ตุ๊กตาเทะรุ เทะรุ โบะซุ (Teru Teru Bozu) ตุ๊กตาผีน้อยที่ทำขึ้นได้ง่ายๆ เพียงแค่แผ่นกระดาษ หรือผ้าสีขาว เชือก และสำลี คำว่า เทะรุ เทะรุ ในภาษาญี่ปุ่นหมายถึง แสงอาทิตย์ ส่วน โบะซุ หมายถึง เณร ตามธรรมเนียมดั้งเดิมนั้น ตุ๊กตาเทะรุ เทะรุ โบะซุ ทำขึ้นเพื่อขับไล่สภาพดินฟ้าอากาศที่ไม่ดี เช่นฝนหรือพายุ ยกตัวอย่างเช่น หากมีแผนการเดินทางท่องเที่ยว ไม่ต้องการให้ฝนตก คนญี่ปุ่นก็จะทำตุ๊กตาผีน้อยนี้ขึ้น และเสริมด้วยการท่องมนตรา " ฝนเอ่ย จงอย่าตก หรือ ฝนเอ่ย ไปให้ไกลๆ " ทำให้มีชื่อเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า 'ตุ๊กตาไล่ฝน'

ตุ๊กตามะเนะกิ เนะโกะ (Maneki Neko) ตุ๊กตาแมวกวักหรือแมวนำโชค ที่คนไทยส่วนใหญ่จะคุ้นเคยกัน ตุ๊กตารูปแมวน่ารักนี้ถือกำเนิดขึ้นในสมัยเอโดะ ประมาณกลางศตวรรษที่สิบเจ็ด มีตำนานเล่าขานกันต่างๆ นานา บ้างว่า ในขณะที่เศษฐีกำลังหลบพายุฝนใต้ต้นไม้หน้าวัดแห่งหนึ่ง เขาสังเกตุเห็นแมวตัวหนึ่งกวักมือเรียก ก็เลยเดินตามแมวตัวนั้นเข้าไปในวัด ไม่นานก็มีก็เกิดฟ้าผ่าโค่นต้นไม้หักล้มลงมา เศษฐีจึงมีความเชื่อว่าแมวตัวนั้นได้ช่วยชีวิตของเขาไว้ หลังจากนั้นก็มีการสร้างรูปปั้นแมวกวักขึ้น และนำไปสู่ความเชื่อที่ว่า มะเนะกิ เนะโกะ เป็นตุ๊กตานำโชค ใครมีเก็บไว้ก็จะโชคดี ศรีสุข วางไว้ในห้องนอน ก็จะหลับฝันดี มีความสุข วางไว้ในห้องอ่านหนังสือก็จะเจริญก้าวหน้าในด้านการเรียน ต่อมาในระยะหลังๆ มีการนำไปใช้ตามร้านค้า และจากแมวกวักแขนเดียวก็ไม่พอเสียแล้ว จึงเริ่มมีแมวกวักสองแขนขึ้น

ตุ๊กตามะเนะกิ เนะโกะ ดั้งเดิมจะเป็นสีขาว และมีจุดแต้มสีดำและสีส้ม สีขาว หมายถึง ความบริสุทธิ์ และความสุข ในปัจจุบันจะมีหลากสีให้เลือกซื้อหา มีตั้งแต่สีทองซึ่งหมายถึงร่ำรวยเงินทอง, สีดำหมายถึงปราศจากโรคภัย ไข้เจ็บ และสิ่งชั่วร้าย, สีแดง = สมหวังในเรื่องความรัก และสีเขียว = สุขภาพดี

ตุ๊กตาคะสะฟุกุ (kasafuku) เป็นตุ๊กตาแขวนประดับของญี่ปุ่น ซึ่งมีชื่อเรียกแตกต่างกันในแต่ละภูมิภาค เช่น ซึตรุชิ บินะ (tsurushi bina) หรือ สะเกะมอน (sagemon) คำว่า คะสะฟุกุ ในภาษาญี่ปุ่น หมายความว่า 'ร่มแห่งควาสุข' เป็นการร้อยตุ๊กตาตัวเล็กตัวน้อย ที่ทำด้วยผ้าอย่างปราณีต แต่ละตัวแต่ละแบบจะมีความหมายแตกต่างกัน ตามธรรมเนียมดั้งเดิม แม่ (หรือย่าและยาย) จะเป็นผู้เย็บตุ๊กตาเหล่านี้ให้ลูกสาว (หรือหลานสาว) เปรียบเสมือนเครื่องรางแห่งความโชคดีแก่เด็กน้อย ตุ๊กตาแต่ละตัวมีความหมายต่างกัน เช่น ดอกพีชห้ากลีบ หมายถึงอายุยืน ตุ๊กตาลิง ขับไล่สิ่งชั่วร้าย ตุ๊กตากระต่ายขาวเป็นตัวสื่อสารกับเทพเจ้า เป็นต้น

ญี่ปุ่นเป็นประเทศที่มีขนบธรรมเนียม ประเพณี ที่สืบต่อกันมาช้านาน และตุ๊กตาญี่ปุ่นก็สามารถบอกกล่าวเรื่องราวของคนญี่ปุ่นได้มากมาย ฉันขอจบมองญี่ปุ่นผ่านตุ๊กตาแต่เพียงเท่านี้ แต่ขอเกริ่นไว้สักนิดสำหรับคนรักตุ๊กตา ญี่ปุ่นยังมีตุ๊กตาอีกมากมายหลายแบบ เช่นตุ๊กตาหุ่นเชิดบุนระกุ (Bunraku) และตุ๊กตาอิคิ นิงเกียว (Iki Ningyo) ที่ดูเหมือนจริง

0
0
Was this article helpful?
Help us improve the site
Give Feedback

Leave a comment

Thank you for your support!

Your feedback has been sent.